O tym, że sektor przedsiębiorstw to filar polskiej gospodarki, nie trzeba nikogo przekonywać. Ale to małe i średnie firmy przynoszą niemal co drugą złotówkę – tylko w 2020 r. działało w naszym kraju ponad 2,2 mln mikro i małych przedsiębiorstw, które wygenerowały w sumie blisko 2 biliony złotych przychodów.
FRANCZYZA TO PARASOL
W sektorze MSP bardzo istotną grupę stanowią handel, gastronomia oraz usługi. I są to działalność coraz częściej prowadzone w ramach franczyzy. Bo system franczyzowy to taki parasol, który pomaga zapewnić stabilizację, wiedzę i większe bezpieczeństwo. Co też przekłada się na wyższe i stabilne zarobki przedsiębiorcy.
Klarować zaczyna się też mocno grupa tzw. multiprzedsiębiorców, którzy pod szyldem jednej sieci rozwijają firmę, która posiada nie jeden, lecz kilka, kilkanaście lub więcej sklepów. I już nie jest biznes w skali mikro, duże przedsiębiorstwa zatrudniające czasem po kilkadziesiąt lub kilkaset osób.
ILE JEST SYSTEMÓW FRANCZYZOWYCH W POLSCE?
Obecnie nad Wisłą funkcjonuje około 1350 systemów franczyzowych w ramach, których działa niemal 90 tysięcy punktów handlowych i usługowych. Z tej liczby około 40 tysięcy to sklepy. Biorąc pod uwagę tempo w jakim zwiększa się ich liczba, śmiało można spodziewać się, że w ciągu kolejnych 3 lat ich liczba przekroczy barierę 100 tysięcy.
PROGNOZY DLA RYNKU FRANCZYZY
100 tysięcy punktów franczyzowych to liczba, która może robić wrażenie. Jednak większe robią dane o rosnącym stosunku sklepów franczyzowych na tle wszystkich innych. Jeszcze w 2017 r. tylko 35 procent sklepów małoformatowych w Polsce działało w jakimś systemie franczyzowym. W 2021 r. z była to już co druga placówka małego formatu (52 proc.). W 2022 r. udział franczyzy wśród sklepów małoformatowych wzrósł do ok. 57 procent. Natomiast w 2025 r. według przewidywań będzie wyższy jeszcze o 10 p.p., i wyniesie 67 proc. Będzie to oznaczać, iż dwa na trzy małe sklepy w kraju będą ufranczyzowione. Wzrostowych trendów nie przerwała pandemia Covid-19, wojna za wschodnią granicą czy też spowolnienie gospodarcze i relatywnie wysokie koszty prowadzenia działalności gospodarczej.
Przytoczmy trochę danych statystycznych, o tym kto obecnie dominuje na rynku franczyzy spożywczej w Polsce. Trzeba jednak zaznaczyć, że trudno jest precyzyjnie i dokładnie sklasyfikować wszystkie działające sieci. Na przeszkodzie stoi czasem niejasny podział na placówki franczyzowe, ajencyjne, partnerskie – mocniej lub bardziej luźno współpracujące z daną siecią. Te ostatnie czasem same nie podają precyzyjnej liczby poszczególnych placówek zasłaniając się tajemnicą lub wrzucając wszystkie punkty „do jednego worka”.
NAJWIĘKSI GRACZE NA POLSKIM RYNKU
Tutaj pierwsze miejsce dzierży mocno Żabka Polska, która posiada już ponad 10 tysięcy punktów handlowych funkcjonujących na zasadach twardej franczyzy, ze sztywnymi wytyczeniami sieci dotyczącymi prowadzenia sklepów. Ale ta liczba sklepów wciąż się dynamicznie zmienia, wraz z nowymi otwarciami. Dalej w zestawieniu znajdują się sklepy partnerskie Grupy Eurocash funkcjonujące pod szyldem ABC. Jest ich 7302, jednak następują tutaj przekształcenia w ramach grupy i ilość placówek może się zmniejszyć. Jeżeli patrzymy na strukturę właścicielską, to do Eurocashu należy także szyld Lewiatana, pod którym działa 2800 placówek, Groszek (niemal 2200 punktów) oraz format supermarketów Delikatesy Centrum, który jest obecnie 1458. 3 i 4 miejsce w naszym zestawieniu należą marki należące do spółki GK Specjał: Nasz Sklep to 5436 placówek, Livio 4440, a Rabat Detal 2937. Ważnym graczem jest też Odido, pod którego szyldem działa 2000 sklepów (w tym 200 placówek w nowym koncepcie Odido Elevate z planem rozwoju na ten rok na około 500 kolejnych).
Sieci w bieżącym roku planują dalej się rozwijać i otwierać nowe sklepy. Rynek detaliczny jednak ma też swoje granice. Kiedy dominujące sieci dojdą do pewnego punktu w swojej ekspansji, kolejnym krokiem w dynamicznych rozwoju mogą być już tylko przejęcia. Firmy stale doskonalą także swoje modele biznesowe i procesy handlowe oraz okołohandlowe, bo w ujednolicenie działań na wielu polach widzą szansę na przyciągnięcie nowych klientów i zwiększenie swoich obrotów, udziału w rynku oraz przewagi nad konkurencją.
