Jakie trendy technologiczne będą najmocniej oddziaływać na branżę FMCG w przyszłym roku?
Obecnie nic nie wskazuje, aby nadchodzący 2024 r. przyniósł rewolucję w ramach trendów technologicznych na miarę komercyjnego wykorzystania modeli AI. Niemniej, wzrost znaczenia rozwiązań, opartych o algorytmy sztucznej inteligencji będzie trendem rysującym się niezwykle wyraźnie i wielokierunkowo. Należy jednak zauważyć, że produkty czy procesy oparte o AI są niedojrzałe. W związku z tym uważam, że w ramach szerokiego trendu, pod hasłem "wykorzystanie sztucznej inteligencji", niezwykle istotne będzie budowanie zaufania do bezpieczeństwa i skuteczności, jakie może nieść wykorzystanie takich narzędzi.
Znaczącą zmianą, w kierunku wykorzystania technologii na rynku FMCG, będzie wejście w życie Krajowego systemu e-Faktur. Jest to moment, który wymusi dopasowanie się do zmian regulacji i będzie wymagał odpowiedniej infrastruktury oprogramowania IT. W związku z tym uważam, że utrzyma się dynamiczny wzrost znaczenia dojrzałych rozwiązań systemów, np. klasy ERP, które będą w stanie zagwarantować użytkownikom stabilność, wydajność i pełne dopasowanie do nowej podatkowej rzeczywistości.
Wśród trendów, które już od kilku lat kształtują rynek FMCG, nie można nie wspomnieć o stale rosnącej roli kanału e-commerce. Aktualnie, według raportu "E-commerce w Polsce 2023", prawie 80 proc. polskich internautów kupuje on-line. W ujęciu rok do roku rynek ten wzrósł o 13,7 proc. osiągając wartość, bagatela, 124 mld złotych. Perspektywy wzrostu na kolejne lata – od 2024 do 2027, według specjalistów z firmy PwC, są stabilne i szacowane na co najmniej 10 proc. w ujęciu rok do roku. Na koniec 2027 r. rynek ten ma osiągnąć wartość około 190 mld zł. Jednym z istotniejszych elementów, napędzających tak dynamiczny wzrost, jest konkurencja między platformami zakupowymi. Szacuje się, że do końca 2027 r. udział sprzedaży, w modelu opartym o marketplace, będzie stanowił 60 proc. sprzedaży w kanale e-commerce ogólnie, czyli osiągnie wartość około 115 mld zł. Zmiany te napędzane są wysoką wrażliwością cenową kupujących. Atrakcyjne oferty, wsparte szerokimi kampaniami marketingowymi, definiują decyzję zakupowe na nowo.
Pozostając przy kanale e-commerce, warto zaznaczyć też stabilny wzrost znaczenia szybkich dostaw – q-commerce. Model ten nadal nie jest tak popularny jak na rynkach zachodnich, ale w perspektywie kilku lat na pewno polski rynek dojrzeje i rozwiązanie to stanie się bardzo powszechne.
Kierunkiem, który nie stanie się dominujący, ale jest niezwykle interesujący, a wręcz surrealistyczny, i na który warto zwrócić uwagę jest obecność marek w przestrzeni metaverse. Według raportu firmy Deloitte "Trendy Technologiczne 2023", w ciągu najbliższych trzech lat co czwarty konsument będzie spędzał co najmniej godzinę dziennie w wirtualnej przestrzeni współdzielonej.
Poza elementami wskazanymi powyżej, bezpiecznie jest założyć, że obecne trendy technologiczne kształtujące rynek FMCG nadal się utrzymają – mam tu na myśli zapewnienie bezpieczeństwa, systematyczną migrację rozwiązań do chmury, digitalizację rozwiązań, rozwój aplikacji mobilnych czy dalsze "upraszczanie" procesów zakupowych dla klienta.
W jaki sposób firmy pracują nad efektywnością biznesu detalicznego?
Branża FMCG jest tym elementem gospodarki, który w znaczący sposób reaguje na większość zachodzących w niej zmian. Na przestrzeni ostatnich lat nałożyło się na siebie wiele czynników, które w sposób zdecydowanie negatywny wpływają na efektywność prowadzenia biznesu w ramach sprzedaży detalicznej. Aby zminimalizować niepożądane skutki, takich zdarzeń, firmy decydują się na wdrażanie nowych planów i strategii, które zasięgiem obejmują całość organizacji.
Kierując się od ogółu do szczegółu – firmy restrukturyzują organizację, konsolidują się w ramach własnej grupy, przyspiesza również akwizycja podmiotów zewnętrznych. Właściciele i menadżerowie firm z branży FMCG są świadomi, że skuteczny handel nie opiera się wyłącznie o atrakcyjną ofertę pod względem cenowym. Efektywna sprzedaż to zdywersyfikowane kanały dotarcia do klienta, budowanie lojalności, rozszerzanie oferty i dynamiczne reagowanie na zmiany. Do tego oczywiście dochodzi skuteczny marketing i pozytywny PR.
Presja kosztowa wymusza również szeroką optymalizację na wielu płaszczyznach wewnątrz przedsiębiorstwa. Poza zmianami w samych procesach, wdrażane są technologiczne rozwiązania mające na celu obniżenie kosztów operacyjnych w zakresie, np. zużycia energii elektrycznej.
W jakich obszarach inwestują obecnie sieci handlowe, aby poradzić sobie w z rosnącymi kosztami i sytuacją ograniczenia zakupów przez konsumentów?
W zależności od skali i specyfiki funkcjonowania sieci handlowej, obszary inwestycji mogą się różnić. Istnieje jednak kilka uniwersalnych kierunków nakładów, które stanowią wspólny mianownik dla przedsiębiorstw z branży dóbr szybkozbywalnych. Najbardziej powszechne kierunki inwestycje podzieliłbym na dwie grupy, które muszą się przenikać i w wielu elementach integrować – infrastruktura oraz oprogramowanie.
Rosnące koszty energii elektrycznej w sposób naturalny wymusiły wzrost nakładów na rozwiązania oparte o OZE – panele fotowoltaiczne, chłodnie z funkcją odzyskiwania ciepła, itp. Ciężka infrastruktura kasowa – kasy samoobsługowe, które stały się standardem, są również elementem mającym na celu redukcję niekorzystnych skutków związanych ze stale rosnącymi kosztami wynagrodzeń. Z drugiej strony firmy często "odciążają" własną infrastrukturę IT na rzecz współpracy z partnerami dostarczającymi rozwiązania chmurowe.
Poza wspomnianą infrastrukturą firmy budżetują środki na wzrost konkurencyjności poprzez wdrażanie narzędzi do skutecznego zarządzania przedsiębiorstwem. W tej grupie inwestycje dotyczą głównie oprogramowania, które jest wdrażane lub modernizowane w poszczególnych działach firmy.
Skala nakładów może być bardzo szeroka – od wdrożenia lub wymiany głównego systemu klasy ERP, poprzez aplikacje wspierające procesy produkcyjne, magazynowe, sprzedażowe, marketingowe, księgowo-kadrowe na narzędziach służących do obiegu dokumentów i generowania syntetycznych raportów kończąc. Dzięki nowoczesnym i skutecznym rozwiązaniom IT, przedsiębiorcy w sposób skuteczny kontrolują strategiczne procesy i są w stanie budować przewagę konkurencyjną.
Jak wygląda dzisiaj skłonność sieci do inwestowania w nowe technologie i rozwiązania, które wspierają zarządzanie sklepem lub hurtownią?
Czwarta rewolucja przemysłowa jest faktem, a sieci detaliczne i hurtowe są świadome, że czynny udział w tych zmianach może oznaczać dla niektórych "być albo nie być" na rynku. Analizując dane z raportu "Badanie Computerworld Inwestycje IT w czasach kryzysu. Chmura i nowe technologie. Perspektywa na lata 2022–2023", dla prawie 90 proc. firm w Polsce wykorzystanie nowoczesnych rozwiązań IT jest jedyną szansą na zbudowanie i utrzymanie przewagi konkurencyjnej. Nie dziwi więc to, że obecnie około 21 proc. firm planuje zwiększyć wydatki na cyfryzację, z czego około 10 proc. zamierza zatrudnić wykwalifikowanych menadżerów do opracowania, wdrożenia i zarzadzania strategią transformacji cyfrowej. Skalę inwestycji potwierdza wykorzystanie rozwiązań chmurowych, które wdrożyło obecnie ponad 50 proc. firm, a kolejne 26 proc. działanie to będzie realizować w ciągu najbliższego roku jako element właśnie strategii transformacji cyfrowej.
Dodatkowo, elementem niezwykle istotnym, w ramach którego firmy z branży FMCG są świadome konieczności zwiększania nakładów jest cyberbezpieczeństwo. Wraz z dynamicznym wzrostem prób cyberataków wzrosła świadomość w zakresie krytycznego znaczenia danych i konieczności chronienia ich za wszelką cenę.
